Bebeklerin çocukluğa geçiş dönemi olan 1 yaş sonrasında, beslenme açısından birçok değişim yaşanıyor. Bu dönemde çocukların hareketleri artarken, iştahlarında azalma görülüyor. Büyüme hızları 0-1 yaşa göre biraz yavaşlıyor. Doğal olarak, 1-2 yaş çocuk beslenme şekilleri ve gereksinimleri de farklılaşıyor.
2 Yaşına Kadar Ana Besin: Anne Sütü.
Bebek beslenmesinde 2 yaşına kadar ana besin kaynağını anne sütü oluşturuyor. Vitamin, mineral, protein, karbonhidrat gibi birçok besin öğesini içermesi nedeniyle anne sütü bebeğe sayısız yarar sağlıyor. Bu sebeple, 2 yaşa kadar ana öğün olarak anne sütü, yokluğunda ya da eksikliğinde ilgili sağlık personelinin önerisi ile devam sütü verilmesi gerekiyor. Bebeğinizin 1 yaşını doldurmasıyla, artık bazı ek gıdalar da beslenmesine eklenebiliyor.
1-2 Yaş Çocuk Beslenmesinde Nelere Dikkat Edilmeli?
Bebeğini 1 yaşına kadar anne sütü veya devam sütü ile besleyen anneleri, bundan sonra küçük küçük de olsa ek gıdaya geçecekleri yeni bir dönem bekliyor. Peki 1-2 yaş doğru çocuk beslenmesi nasıl olmalı?
Çocukta sağlıklı beslenme alışkanlığının temelinin de atıldığı bu dönem için annelere birçok öneriyi sıralamak mümkün. 1-2 yaş dönemindeki çocuklarını sağlıklı ve dengeli beslemek isteyen anneler için dikkat etmeleri gereken birkaç önemli öneri şöyle:
-
1 Yaşından Önce Ek Gıdaya Geçilmemeli
Anne sütü, bebeklerin gelişmesi ve güçlenmesi açısından çok önemlidir. 2 yaşına kadar bir bebeğin ana besin kaynağı anne sütüdür. Yokluğunda veya eksikliğinde devam sütlerinden yararlanılması gerekir. Bazı ek gıdalar ise bebeğin beslenmesine 1 yaşından sonra girmeye başlar. 1 yaşını tamamlayan bebek için küçük küçük de olsa ek gıdaya geçme zamanı geldi denebilir. Ancak bu noktada, ek gıdanın beslenmeyi destekleyici öğün olarak verilmesi gerektiğini annelerin unutmamalıdır.
-
Ek Gıdaya Başlangıç İçin Çorba Ve Püre Öncelikli
1-2 yaş çocuk beslenmesi denilince akla ilk çorba ve püreler geliyor. Şu ana kadar anne sütü veya devam sütü ile beslenen bebek, ek gıdaya sebze çorbaları ve meyve püreleri ile geçmeye başlayabilir. Enerji ve besin öğeleri açısından zengin, yapımı kolay bir ek gıda olan sebze ve meyve püreleri, lif ve C vitamininin en önemli kaynağını oluşturuyor. Bu nedenle mevsime uygun olan sebzelerden oluşan çorbalar ve meyve püreleri, 1-2 yaş çocuk beslenmesinin olmazsa olmazı durumunda. Sebze pürelerine, tek sebze ile başlamak gerekir. Böylelikle bebekte gıda alerjisi olup olmadığını anlama şansı olur. Yemeğe katılacak her yeni sebze, alerji yapıp yapmayacağını anlamak için üçer günlük denemelerle bebeğe verilebilir.
-
Protein Alımı İçin Alternatif Besinler Verilebilir
Çocuklarda büyümenin devam etmesi sebebiyle protein gereksinimi fazla olur. Eğer çocuk protein alamazsa vücut hücreleri yenilenemez, büyüme ve gelişmesi yetersiz kalır. Bu nedenle çocuğun beslenme menüsüne yumurta, et, tavuk, balık, deniz ürünleri, süt, yoğurt gibi hayvansal kaynaklar ile kuru baklagiller ve tahıl ürünleri gibi bitkisel kaynakları katmak gerekir. Nohut, mercimek, kuru fasulye gibi kuru baklagiller de protein açısından zengindir. Bebek ek gıdaya geçtiğinde kuru baklagillerden oluşan yemekler verilebilir. Ek gıda döneminde bebeğin ilk kuru baklagil yemeği, sarı ve kırmızı mercimek püresi olabilir. Zamanla nohut ve kuru fasulye de haşlayıp kabukları soyularak bebeğe yedirilebilir. Önce püre ile başlanan kuru baklagil yemeklerini bebek büyüdükçe taneli şekilde vermek mümkündür.
-
B Vitamini Açısından Tahılları Unutmamak Gerek
1-2 yaş çocuklarının yeterli ve dengeli beslenebilmeleri için gerekli olan bir diğer besin grubunu, ekmek ve tahıllar oluşturuyor. Tahıllar B grubu vitaminleri bakımından oldukça zengin. B vitaminlerinin, bebeğin sinir sisteminin gelişmesinde ve vücudun enerji üretiminde etkisi bulunuyor. Buğday, pirinç, yulaf, mısır ve bunlardan yapılan ekmek, makarna, bulgur, erişte gibi besinler bu grupta yer alıyor. Çocuğa tam buğday, çavdar ve yulaf ekmeklerini dönüşümlü olarak verilmesi öneriliyor. Yemeklerde çorba, pilav olduğunda ise ekmek miktarını azaltmakta fayda var.
Meyve Ve Sebze Seçimine Dikkat
Her meyve farklı vitamin ve mineraller içerir. Her gün mutlaka mevsiminde olan meyvelerden 1-2 öğün çocuğa verilebilir. Sebzeler ise çocuğun yemeklerinde öğlen ya da akşam mutlaka olmalıdır. Burada özellikle konserve yerine mevsimindeki sebzelerin yemekte kullanılmasına özen gösterilmelidir.
Omega3 İçin Balık
Omega3 yağ asitleri; çocukların beyin ve zihinsel gelişimi, göz sağlığı ve görme fonksiyonları için gereklidir. 1-2 yaş çocuk beslenmesinde Omega3’ten zengin balık, ceviz, semizotu gibi besinlerin verilmesini ihmal etmemek gerekir.
Su İçmesi İhmal Edilmemeli
Su; besinlerin sindirimi, hücrelere taşınması, emilimi ve zararlı maddelerin vücuttan uzaklaştırılması için gerekir. Bu nedenle çocuk aldığı her bir kalori için 1.5-2.0 mililitre sıvı tüketmelidir. Çocuklara su içme alışkanlığını bu dönemde kazandırmak çok önemlidir.
Kaynakça
https://www.tavsiyeediyorum.com/makale_6286.htm
Diyetisyen Nilgün Aydın
http://www.journalagent.com/cocuk/pdfs/CD_13_4_147_153.pdf
İlk İki Yaşta Sağlıklı Beslenme ve Sağlıklı Beslenme Alışkanlığının Geliştirilmesi
Pınar Yılmazbaş*, Gülbin Gökçay*