7 Adımda Doğru Çocuk Beslenmesi
Sağlıklı ve dengeli beslenmek, her yaş döneminde olduğu gibi özellikle çocuk gelişimi için oldukça önemli. Çünkü çocuklarda dengeli beslenme, sadece fiziksel değil zihinsel gelişimi de etkiler. Çocuklarda beslenme alışkanlıkları ve beslenme eğitimi büyük önem taşır. Daha ilk yaşlarından itibaren evde kazandırılan doğru ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları ile çocuklar daha sağlıklı, mutlu ve uzun bir yaşama adım atabilirler. İşte bu nedenle çocuğunuza her besin grubundan dengeli beslenme düzeni uygulamaya özellikle dikkat etmelisiniz.
Çocuklarda dengeli beslenme nedir?
Yeterli ve dengeli beslenmede önemli olan çocuğunuzu fazla miktarda değil, doğru besinlerle dengeli beslemektir. Çocuklarda doğru beslenme nasıl olmalıdır? Bunun cevabı çocuk beslenmesi için temel oluşturur. Çocuğunuzun öğünlerinin 4 temel besin grubunun dengesinden oluşması çok önemlidir:
- Et ve et ürünleri
- Süt ve süt ürünleri
- Meyve ve sebzeler
- Tahıl grubu
Bu besin grupları çocuklarda dengeli beslenmeyi sağlar, büyümeyi olumlu etkiler.
Çocuklarda dengeli beslenme ile sağlıklı büyüme gelişimi arasındaki ilişkiyi hep akılda tutmak gerekir. Çünkü, boy uzaması ve kilo artışı olarak fark edilen büyüme, ancak dengeli ve sağlıklı beslenme ile sağlanabilir. Çocuğunuzun düzenli olarak boyunun uzaması ya da kilo alması, onun yeterli ve dengeli beslendiğini gösterir. Aynı zamanda fiziksel ve zihinsel olarak gelişip büyüdüğüne de işaret eder. Bu nedenle çocuğunuzun boy kilo takibini, doğumundan okul çağına gelene kadar düzenli olarak yapmalısınız.
Çocuklarda dengeli beslenmenin 7 adımı:
Doğru ve dengeli beslenme çocuğunuzun fiziksel ve zihinsel gelişimi için çok önemli. Çocuk beslenmesinde dikkat etmeniz gerekenleri aşağıdaki 7 maddede bulabilirsiniz:
- Çocuğunuzun sağlıklı büyümesi için her besin grubundan mutlaka alması gerekiyor. Tüm sebze ve meyvelerin yanı sıra et, süt ve ürünleri, yumurta ve kuru baklagillere beslenme listesinde yer vermelisiniz. Unutmayın, çocuğunuzun çok yemesi iyi beslenmesi anlamına gelmez. Her gün kızartma, makarna gibi besin değeri düşük yemekler yiyip tartı üzerinde kilosu iyi gözükürken, besin değeri olmayan gıdalar tükettiği için aslında gelişimi geride olabilir. Bu sebeple büyümesinin normal olup olmadığını anlamak için kilo değeri yerine boy değerinin takip edilmesi çok önemlidir.
- Çocuklarda beslenme kurallarının başında öğün atlamamanın geldiğini unutmayın. Çocuğunuzun özellikle günün en önemli öğünü olan kahvaltıyı yapmasını sağlamalısınız. Çünkü kahvaltı, okul çağındaki çocukların başarısını direkt etkiliyor.
- Sağlıklı atıştırmalık olarak kuru meyveleri, hurma ve kuru yemişi tercih edebilirsiniz. Ceviz, fındık, badem gibi yağlı tohumlar ve tam tahılların gün içinde tüketilmesine özen göstermelisiniz. Okul çağındaki çocuğun beslenme menüsü ve çocuk beslenme çantası içinde bu atıştırmalıklar mutlaka olmalıdır. Çocuğunuzun yaşına göre bu besinlere başlamalı ve alerjik bir durum söz konusu ise kullanmamalısınız.
- Meyve ve sebzelerin özellikle taze ve mevsiminde kullanılmasına dikkat etmelisiniz. Tarım ilaçlarına karşı ise sebze ve meyveleri olabildiğince iyi yıkamalısınız. Meyveyi sadece suyu yerine, posasıyla verebilirsiniz.
- Çocuğunuzu bol yağlı ve tuzlu gıdalardan uzak tutmalı ve hamur işi gibi besinlerle sağlıksız kilo almasını engellemelisiniz.
- Demir eksikliğine bağlı, kansızlığı engellemek için çocuğunuza demir içeriği yüksek gıdalar vermelisiniz. Örneğin: kırmızı et, yumurta sarısı, ıspanak gibi.
- Yapılan araştırmalar balığın, çocukların bağışıklık sisteminde olumlu etkilerinin bulunduğunu ve hastalıklara karşı vücudun direnç kazanmasına yardımcı olduğunu ortaya koyuyor. Bu nedenle haftada 1 gün balık yemeği alışkanlık haline getirmelisiniz.
Çocuklarda yetersiz beslenme büyüme geriliğinin başlıca nedeni
Peki, çocuğunuz yetersiz ya da yanlış beslenirse ne olur? Yaşıtlarına göre büyümesi geri kalır, beklenen boy uzaması ve kilo alımı gerçekleşemez. Unutmayın, büyüme geriliğinin en önemli nedenlerinden biri yetersiz ve yanlış beslenmedir.
Çocuğunuzun büyümesinin normal olup olmadığını merak ediyorsanız, yıllara göre gelişimini persentil değerlerini hesaplayarak yani büyüme tabloları ile takip edebilirsiniz. Persentil, çocuklarda boy, kilo ve baş çevresinin normal değerler içinde olup olmadığını gösteren büyüme takip tablolarına denir. Çocuğunuzun persentil değerlerini hesaplayıp yaşına göre büyümesinin normal değerlerde olup olmadığını görmek için Büyüme Takip Aracını kullanabilirsiniz.
Çocuğunuzun gelişimini doktorunuz ile takip edin
Yanlış ve yetersiz beslenme, çocuğunuzun fiziksel olarak büyümesini engelleyebileceği gibi bağışıklık sisteminin zayıflamasına da neden olabilir. Yeterli ve dengeli beslenmediği için vücudu güçsüz düşebilir ve daha sık hasta olabilir. Bu sebeple, gelişimini doktorunuz ile birlikte yakından takip etmelisiniz. Bazı durumlarda çocuk beslenme programının şekillendirilmesinin yanı sıra çocuk doktorunun tavsiyesi ile uzman beslenme ürünlerine ihtiyaç duyulabilir.
Kaynakça:
- Prof. Dr. Aydan Kansu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Prof. Dr. Yeşim Öztürk Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi – Oyun Çocukluğu Dönemi Beslenme Rehberi
- Prof. Dr. Nilgün Karaağaoğlu Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü- İlköğretim Çocukları için Sağlıklı Beslenme
