Birçok anne büyüme çağındaki çocuğunu yaşıtları ile kıyaslar. Çocuğunun boy kilo artışı gibi fiziksel gelişimini, yaşıtlarına bakarak değerlendirir. En büyük endişesi ise çocuğundaki büyümenin yaşıtlarına göre yetersiz kalmasıdır.
Peki çocuğunun yaşıtlarından geri kalmasını istemeyen anneler nelere dikkat etmelidir? Burada annelere, sağlıklı ve yeterli beslenmenin önemini anlatmak gerekir. Çünkü doğru beslenme programı, çocukların büyümesini sağlayan en önemli faktördür. Yetersiz ya da yanlış beslenme ise çocuklarda büyüme geriliğinin başlıca nedenlerindendir.
Yetersiz ya da yanlış beslenme nedeniyle çocukta yetersiz kilo alımı, beklenen boy uzamasının gerçekleşmemesi, dolayısıyla yaşıtlarına göre fiziksel olarak geri kalma gibi sonuçlar oluşabilir. Bir çocuğun büyümesi durduğunda veya yavaşladığında ilk olarak ihtiyacı olan kaloriyi almasını önleyen bir beslenme sorunu olup olmadığını araştırmak gerekir.
Çocuklar Besin Değeri Yüksek Yiyecekler Tüketmelidir
Bazı çocuklar aldıkları besin miktarından daha fazlasına ihtiyaç duyarlar. Bazense ebeveynler, çocuklarına yeterli besin miktarını sunduklarını düşünseler de sorun besin öğelerinin eksikliği olabilir. Yani çocuk iştahlı bir şekilde ama yanlış besleniyor olabilir. Beslenmesinde, gelişimi açısından gerekli besin maddeleri yerine, boş kalori sağlayan yiyecekleri tüketmesinin büyümesine hiçbir faydası olmaz. Aksine bu beslenme şekli çocuğa zarar vermeye başlar.
O halde anneler çocuklarının beslenmesinde hangi besinlere öncelik vermelidir? Bunlar ana başlıklar şeklinde kısaca şöyle maddelenebilir:
- Yetersiz ve düzensiz beslenen bir çocukta protein, karbonhidrat, mineral, vitamin, çinko ve demir gibi bazı besin öğelerinin eksikliği olabilir. Bu nedenle çocukların beslenmesinde her öğünde yeterli miktarda tüm besin grupları yer almalıdır.
- Et, tavuk ve balık gibi hayvansal gıdalardaki aminoasitler kemik hücrelerini birbirine bağlar. Bu da doğrudan, kemik uzamasına yardımcı olur. Gelişim çağındaki çocuğun beslenme listesinde haftada en az 4 kere bu besinlere yer verilmelidir.
- Kalsiyum, kemik gelişimi için en faydalı besin maddesidir. Bu yüzden boy uzatan yiyecekler dendiğinde akla ilk önce, kalsiyumu bol bol içeren süt, peynir ve yoğurt gibi yiyecekler gelmelidir. Bunları gelişme çağındaki çocuğa vermeye özen göstermek gerekir.
- Bebeklik çağında anne sütünün tüketilmesi çok önemlidir. Ancak anne sütünün yokluğu veya eksik kaldığı durumlarda devam sütü ile desteklenerek bebeğin yeterli besine ulaşması sağlanabilir.
- Bebeklerde erken yaşta ek gıdaya geçiş yapılmamalı, 6 aya kadar sadece anne sütü ve eksikliğinde devam sütü kullanılmalıdır. Sonrasında ise anne sütü veya devam sütüne ek olarak dengeli ve sağlıklı ek gıdalar tercih edilmelidir.
- Çocuğun protein ihtiyacını karşılayabilmek için tahılları, baklagilleri ve sebzeleri birlikte yedirmek gerekir.
- Hiçbir besin değeri olmayan abur cubur, kızartma, şekerli ve paketli gıdalar çocukların beslenme düzeninden çıkarılmalıdır.
- Okul çağındaki çocuklarda beslenme çantasının içeriği de çok önemlidir. Meyvenin, süt ürünlerinin, proteinin ve karbonhidratın bir arada olduğu bir menü hazırlanmalıdır.
- Çocukların enerjiye ve sağlıklı yağlara da ihtiyacı var. Bu ihtiyacı karşılamak ve beyin-sinir sistemi gelişimi için ceviz, fındık, badem gibi sağlıklı tohumlar faydalı olabilir. Bu tohumlar aynı zamanda birer enerji kaynağıdır.
Spor Ve Uyku Da Büyümeyi Tetikler
Çocuklar için sağlıklı büyüme için dengeli beslenme kadar spor da önemlidir.Anneler çocuğunun yaşıtlarından geri kalmaması için spor yapmalarını sağlamalıdır. Özellikle zıplama gerektiren sporların büyümeyi hızlandırdığı bilinmektedir. Yüzme de kasların kemiklere yaptığı bası ile büyümeyi olumlu yönde etkileyebilir. Büyümek için düzenli ve yeterli uykunun önemi de yadsınamaz. Düzensiz uyuyan çocuklarda uykuda salgılanan büyüme hormonu engelleneceği için boy uzaması normalden farklı gelişir.
Büyümenin Takibi Persentil Tablosu İle Yapılabilir
Çocuğun persentil değerlerinin yani boy, kilo, baş çevresi gibi bilgilerinin yaşına uygun ilerlemesi gerekir. Çocuğunun yaşıtlarından geri kalıp kalmadığının takibini yapmak isteyen anneler için persentil tablosunu kullanmak fayda sağlayacaktır. Çocuğun yaşına göre boy ve kilosunun normal seyirde gidip gitmediğini, persentil hesaplama yöntemi ile öğrenilebilir. Hesaplama sonucunda çıkan bilgiler, çocuğun boy kilo endeksine, yaşına ve cinsiyetine göre ideal boy kiloya sahip olup olmadığına dair annelere önemli ipuçları verecektir.