Çocukların büyümesi değerlendirilirken yaşıtlarının ve aynı cinsiyetteki diğer çocukların ortalama değerleri ile karşılaştırılır. Çünkü çocukların aynı cinsiyetteki yaşıtlarına göre büyüme hızları; genel sağlık durumları, gelişimleri ve olası sağlık sorunları hakkında ipucu verebilir. Ancak çocukları yaşıtları ile karşılaştırmak yerine kullanılabilecek daha somut ve doğru bir yöntem vardır: Persentil hesaplama.
Persentil Nedir?
Persentil değerleri, çocukların fiziksel gelişimlerini değerlendirmek için kullanılan referans aralıklardır. Persentil değerlerini belirlemek için çocuğun boyu, kilosu ve baş çevresi ölçülür. Bu ölçümler ile elde edilen değerlere bakılarak çocuğun yaşına ve cinsiyetine göre boy uzama, kilo alma ve baş çevresi büyüme oranının normal aralıkta olup olmadığı belirlenir.
Bu değerler çocuklarda herhangi bir sağlık sorunu olup olmadığı hakkında bilgi verir. Örneğin 2 yaşına kadar kendi büyüme hızında devam eden bir çocuğun kilo alımı veya boy uzaması belirgin bir şekilde yavaşladıysa bunun altında yatan ve büyüme geriliğine neden olan bir sağlık sorunu olup olmadığı araştırılabilir. Bu nedenle persentil hesaplamanın düzenli aralıklarla kontrol edilmesi tavsiye edilir. Çocuğunuzun normal gelişimini takip edip etmediğini fark edebilmek için de bebeklikten ergenlik dönemine kadar persentil değerlerini kontrol etmeniz gerekir.
Persentil Nasıl Değerlendirilir?
Persentil değerini hesapladığınız zaman sonuç olarak hem bir büyüme grafiği hem de yüzdelik değer ile karşılaşırsınız. Yüzdelik değer, çocuğunuzun aynı cinsiyetteki yaşıtlarına göre gelişim durumunu ifade eder. Örneğin çocuğunuzun boyu %60’lık persentil aralığındaysa bu onun 100 yaşıtı içerisinde 60’ından uzun olduğunu, 40’ından kısa olduğunu gösterir. Sonuç grafiğinde yer alan persentil aralıklarını değerlendirmek için ise şu bilgileri baz alabilirsiniz:
-
0-10 persentil aralığı: Çocuğunuzun yaşıtlarına göre düşük kiloda ya da uzunlukta olduğuna işaret edebilir. Çocuğunuzun boy persentil ya da kilo persentil eğrisi, kritik değer kabul edilen 10’un altında ise gelişim geriliği bulunup bulunmadığının teşhisi için mutlaka doktorunuza danışın.
-
10-25 persentil aralığı: Alt sınır değeri altında olmasa da düşük değer aralığıdır. Düzenli aralıklarla ölçüm yapılarak yakından takip edilmelidir.
-
25-75 persentil aralığı: Normal referans aralığıdır. Çocuğunuz bu aralıkta olsa bile persentil değerlerini düzenli olarak hesaplamanız gerekir.
-
75-95 persentil aralığı: Yüksek kilo, büyük baş çevresi ya da normal aralıktan uzun bir boy anlamına gelebilir. Kilo kontrolü ve diğer sağlık sorunları ile ilgili olarak doktor tavsiyesine başvurulması tavsiye edilir.
-
95 persentil ve üzeri: Çocuklarda obeziteyi işaret eden ve doktor kontrolüne başvurulması gereken bir aralıktır.
Çocukların yaşına göre gelişimi ile ilgili önemli bir gösterge olan “Persentil hesaplama nasıl yapılır?” sorusunun en pratik cevabına ulaşmak için Büyüme Takip Aracı sayfamızı ziyaret edebilirsiniz. Unutmayın, çocuğunuz %10 alt sınır değerinin altında ise mutlaka doktorunuza başvurmalısınız. Büyüme geriliği çocuklarda tedavi edilebilen bir durumdur, belirtileri fark edip erken tanı için hekiminize danışmanızda fayda vardır.